Badminton to dyscyplina wymagająca od zawodników doskonałego przygotowania fizycznego, taktycznego, technicznego, psychicznego i sprawności specjalnej na wysokim poziomie. Osiągnięcie badmintonowego mistrzostwa, podobnie jak w innych dyscyplinach, nie jest możliwym dla każdego, kto rozpoczyna swoją przygodę ze sportem, a dotyczy jedynie bardzo wąskiej grupy zawodników. Sport ten jest bowiem trudny i wymagający, a o ostatecznym powodzeniu (podobnie jak np. w tenisie) decyduje wielość różnorodnych czynników: uwarunkowania genetyczne, fizjologiczne, biomechaniczne, staż treningowy, stan zdrowia, doświadczenie, ciężka praca oraz specyficzne (typowe tylko dla badmintonisty) zdolności. Hughes (1995) twierdzi, że zawodnicy uprawiający poszczególne sporty różnią się w zakresie pożądanego profilu sprawnościowego. Wybitny zawodnik reprezentujący omawianą dyscyplinę sportu powinien przede wszystkim spełniać określone warunki w zakresie: energetycznych i regulacyjnych funkcji ustroju, odpowiedniej budowy somatycznej, ogólnej i specjalnej sprawności fizycznej, wiedzy teoretycznej, zdolności psychomotorycznych oraz cech temperamentu w połączeniu z odpowiednimi wymiarami osobowości. Obok wspomnianych wyżej predyspozycji ogromną rolę spełniają w badmintonie umiejętności taktyczne. Zawodnik walczy bowiem z przeciwnikiem, aktywnym uczestnikiem rywalizacji sportowej. Dynamika gry stawia przed nim duże wymagania w zakresie ruchliwości procesów nerwowych, podzielności i przerzutności uwagi, precyzji i dokładności wykonania czynności w czasie i przestrzeni, podejmowania decyzji adekwatnych do sytuacji walki, a także antycypowania działań przeciwnika oraz wykonywania skutecznych przeciwdziałań własnych. Zazwyczaj zwycięża ten, kto potrafi narzucić przeciwnikowi swój 4 styl walki, lepiej wykorzystuje swoje silne strony, a także słabości i błędy przeciwnika. Jest to sport bezpośredniej walki dwóch zawodników, konfrontacja sposobu ich myślenia, inteligencji i sprytu sportowego. Uwzględniając powyższą charakterystykę psychosomatyczną można przypuszczać, że w przygotowaniu badmintonisty nie da się uwzględnić jednej dominującej zdolności. Obserwujemy tu zjawisko ekwifinalizmu, polegające na tym, że występuje wiele alternatywnych dróg dojścia do sukcesu (mistrzostwa sportowego). Mamy do czynienia z możliwością występowania różnych układów dyspozycji (koordynacyjnych, kondycyjnych, psychicznych i innych), które zapewniają sprawne działanie i skuteczność w grze. Zjawisko to możliwe jest dzięki kompensacji ewentualnych niedostatków pewnych dyspozycji przez inne. Kompleksowość przygotowania i wysoki poziom wszystkich jego składowych ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania sprawnościowego wydają się więc być, podobnie jak w innych sportach, najskuteczniejszym gwarantem sukcesu w badmintonie. Współdziałanie wszystkich opisywanych predyspozycji pozwala dopiero uzyskać odpowiednie umiejętności taktyczne i techniczne oraz ułatwia i czyni bardziej realną drogę do mistrzostwa.
Psychomotoryczne wymagania dyscypliny
W zakresie psychomotoryki badminton jest sportem, który wymaga od zawodnika dużej ruchliwości procesów nerwowych, podzielności i przerzutności uwagi, a także precyzji oraz dokładności wykonania czynności w czasie i przestrzeni. Zmusza do podejmowania decyzji adekwatnych do sytuacji walki, a także antycypowania działań przeciwnika i wykonywania skutecznych przeciwdziałań własnych (ryc. 1).
Wysokokwalifikowani badmintoniści posiadają więc nie tylko odpowiednie przegotowanie kondycyjne, ale również wymaga się od nich wysokiego poziomu specyficznych, koordynacyjnych zdolności motorycznych, które można jednocześnie traktować jako predyspozycje psychomotoryczne (ryc. 1).
Wysoką koordynację w warunkach dużego tempa gry i zwiększającego się znaczenia szybkości zapewnia badmintoniście optymalne zestrojenie działalności aparatu nerwowo - mięśniowego z analizatorem kinestetyczno – ruchowym. Sprzyja to lepszemu kontrolowaniu lotki, co w efekcie warunkuje stabilność i efektywność zagrania, czy akcji. Wysoka dokładność uderzeń z uwzględnieniem czasu i przestrzeni, rozumiana jako umiejętność optymalnego wykorzystania wszystkich czynników mających wpływ na perfekcyjność wykonania własnego odbicia, przy jednoczesnym dążeniu do zakłócenia warunków czasowo przestrzennych wykonania uderzenia przeciwnikowi, jest jednym z podstawowych determinantów sukcesu w tym sporcie. Innym, niemniej ważnym elementem jest prawidłowa, odpowiednio wczesna ocena wzrokowo - słuchowa. Zbyt późna reakcja na bodźce wzrokowe i słuchowe wyklucza praktycznie możliwość osiągnięcia zwycięstwa w pojedynkach na najwyższym poziomie. Szybkie oraz prawidłowe spostrzeganie i przetwarzanie informacji decyduje natomiast o możliwościach rozwojowych każdego badmintonisty (ryc. 1).
Rycina 1. Specyficzne predyspozycje psychomotoryczne w badmintonie (Poliszczuk, Mosakowska, 2009)
Fizjologiczna charakterystyka wysiłku badmintonisty
Badminton zaliczany jest do dyscyplin wytrzymałościowo - szybkościowych. Ze względu na strukturę energetyczną, czyli obszar energetyczny, w jakim toczona jest gra, można go zakwalifikować do dyscyplin o zmiennej intensywność i charakterze pracy. Wysiłek badmintonisty jest ciągły tylko na poziomie najkrótszej jednostki meczowej, jaką jest akcja. W pozostałych przypadkach, na poziomie rozegrania, seta i meczu ma on charakter pracy przerywanej. Wysiłki beztlenowe (najczęściej o charakterze kwasomlekowym) i mieszane związane z występowaniem kilkunasto lub kilkudziesięciosekundowych akcji gry, przeplatane są wysiłkami o tlenowym charakterze przemian, a nawet wypoczynkami (przerwy między akcjami 5 - 20 s). W grze pojedynczej mężczyzn 60-70% energii do pracy podczas meczu pochodzi ze źródeł aerobowych, podczas gdy tylko 30% z anaerobowych.
źródło: Strategia rozwoju badmintona w Polsce do 2020 r.